Publikacja The Wall. Art Face to Face With Borders stanowi rozwinięcie wystawy, która miała swoją premierową odsłonę w styczniu 2015 roku w Careof DOCVA w Mediolanie. The Wall podejmuje temat granic w sztukach wizualnych: w ujęciu społeczno-politycznym, ekonomicznym, historycznym i egzystencjalnym.
„Tytuł nawiązuje do berlińskiego muru, będącego przez wiele lat kluczowym symbolicznym punktem orientacyjnym zagranicznej polityki krajów po obu stronach Żelaznej kurtyny, a dziś stanowiącego popularny na zachodzie Europy wzór <<ostalgicznej>> (tęsknota za Wschodem) pamiątki z podróży. Z drugiej zaś strony, odnosi się do pop-kultury i legendarnego albumu grupy Pink Floyd The Wall opowiadającego o murze oddzielającym artystę od odbiorcy, ale również barierze ciemnych doświadczeń, które stają się paradoksalnym warunkiem każdej twórczości.
(...)
Granice, zarówno aktualne, jak i historyczne, są przede wszystkim symptomem lęku przed nowym innym, będącym raczej postkolonialnym dziedzictwem oraz skutkiem reakcji na terroryzm, stanowiący w dużej mierze rezultat nierozwiązanych przepaści ekonomicznych. Szereg granic ujęty jest technokratyczną, polityczno-ekonomiczną barierą: Schengen (inaczej odczuwalną na południu i wschodzie Europy, np. w przypadku Ukrainy, a inaczej w obszarze Morza Śródziemnego), murem między USA i Meksykiem czy systemem fortyfikacji oddzielającym Izrael od Autonomii Palestyńskiej.
(...)
Stoimy dzisiaj również w obliczu kryzysu samokrytycyzmu – cechy, która być może stanowi jedną z nadrzędnych właściwości cywilizacji Zachodu (tak często przywoływanej przez neokonserwatystów), czyli umiejętności kwestionowania / przekraczania wypracowanych norm i dogmatów oraz rozbijania czystości doktryn, systemu pozwoleń i zakazów, a tym samym wynikających z nich przymiotów. Mitologiczna Penelopa zamiast wyczekiwanego, wyobrażonego Odyseusza otrzymuje dziś niespodziewanego Piętaszka, w którego oczach może przyjrzeć się sama sobie.
Cechą europejskiego świata było odkrywanie i rozpoznanie nowych terenów (a nie tylko zdobywanie). Dziś kluczowa jest też chęć spoglądania oczami innego i empatia. Wymaga to zamiany myślenia w przestrzeni kultury: z optyki multikulturowości, serwowanej nierzadko w postaci komercyjnej festiwalizacji kulturowej czy wystaw narodowych (począwszy od formatu pawilonów biennale czy Expo) przedłużających iluzję egzotyki czy turyzmu kulturowego, na międzykulturowość skierowaną na wymiar scalający, wspólnotowy.
Jak zatem przejawia się w artystycznych działaniach tytułowy temat granic?”
Książka wydana przez Fundację Imago Mundi we współpracy z CSW Kronika i Careof DOCVA w Mediolanie.
Redakcja: Stanisław Ruksza | Teksty: Stanisław Ruksza, Mélanie Bouteloup, Andrzej Stasiuk, Antonella Anedda, Tomasz Padło | Projekt graficzny: Marcin Wysocki | Fundacja Imago Mundi 2015
- Publikacja
- 2016
- redakcja: Stanisław Ruksza
- Fundacja Imago Mundi 2015
- we współpracy z CSW Kronika i Careof DOCVA