Napływ – obfite zbieranie się cieczy lub substancji lotnych, liczne przybywanie, gromadzenie się, ale też powstawanie w kimś intensywnych doznań lub uczuć. W skali indywidualnej napływ sił towarzyszy procesom regeneracji, wzmacnia, przynosi energię i pewność. Szerzej może oznaczać wsparcie z zewnątrz, w efekcie wyrównanie lub zwiększenie szans. W kontekście prezentowanych na wystawie dzieł jest także apoteozą mniejszości i różnorodności.

Pamela Bożek w swojej praktyce łączy działania partycypacyjne, aktywizm oraz refleksję ekologiczną. Konsekwentnie zgłębia zagadnienia związane z migracją, reagując na kolejne kryzysy humanitarne. Rezygnuje przy tym z indywidualnego autorstwa na rzecz platform kolektywnych, artystycznych kolaboracji oraz współpracy z organizacjami pozarządowymi. We wspólne procesy włącza osoby z doświadczeniem uchodźczym, pracując w oparciu o praktyki opiekuńcze i równościową wymianę. Uświadamia tym samym, że obecność osób nowoprzybyłych nie jest tymczasowa, należy więc planować i działać długoterminowo.

Liliana Zeic wzywa do niesubordynacji wobec heteronormy, wyjścia z ukrycia, aby queer przelał się ze sfer prywatnych w przestrzeń publiczną. Tęczową optykę rozszerza o przewodnictwo roślinne, poszukując zarówno nie-ludzkich strategii oporu, jak i możliwości ustanawiania nowych form wspólnotowych. Wyjątkowość królestwa roślin polega na nieskoncentrowanym na sobie dążeniu ku pełni rozwoju, z zachowaniem wyróżniających się na tle innych gatunków zdolności przetrwania i samoleczenia. Tę naturalną mądrość artystka wykorzystuje w postartystycznych inicjatywach mających na celu wspieranie wychodzenia z traumy i wzmacnianie osób doświadczających stresu mniejszościowego.

Kuratorskie zestawienie dwóch postaw artystycznych akcentuje potencjał wspólnotowego stawania się, wspierania, wzrostu. Artystki łączy zaangażowanie aktywistyczne, realizacja postulatów feministycznych, a także odniesienia do teorii intersekcjonalności, czyli analizy nakładających się na siebie linii podziałów z uwagi nie tylko na płeć, ale też rasę, klasę, orientację seksualną, narodowość, religię itd. W tym ujęciu uniwersalne doświadczenie kobiecości lub męskości nie istnieje, ponieważ uprzywilejowanie jednych osób jest powiązane z marginalizacją innych. Z uwagi na odmienne mechanizmy ucisku poszczególne grupy wytwarzają również różne taktyki oporu. Jedną z proponowanych strategii jest afirmacja i waloryzacja różnic w obrębie ruchów społecznych, aby zachowywać jedność w różnorodności.

Na skrzyżowaniu przywileju i wykluczenia Pamela Bożek i Liliana Zeic walczą o status publiczny dla swoich sióstr i braci, tutejszych i nowoprzybyłych. Kolektywne czyny i wspólne stwarzanie przeciwstawiają pustym rytuałom, pobudzając do opowiadania innych historii dla nowego świata.

Pamela Bożek (1991) – artystka wizualna i aktywistka na rzecz praw człowieka, feministka. Absolwentka i doktorantka ASP w Krakowie. W ramach praktyki artystycznej zajmuje się działaniami postartystycznymi, opieką i charytatywnością. Współpracuje z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz migrantów i migrantek w Polsce, między innymi ze Stowarzyszeniem „Dla Ziemi”, Fundacją Ocalenie, Fundacją EMIC, Fundacją Kobiety Wędrowne, Fundacją Dla Wolności, Stowarzyszeniem Homo Faber, Fundacją Nieograniczona, Fundacją Humanosh.

Liliana Zeic (1988) – artystka wizualna, doktora sztuk pięknych, queerowa feministka. Absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, w 2011 studentka Uniwersytetu Warszawskiego. W 2017 obroniła pracę doktorską na toruńskim WSP (promotorka Elżbieta Jabłońska). W swojej praktyce artystycznej analizuje problematykę społeczną z perspektywy radykalnej wrażliwości, zajmuje się tematem queerowości i nieheteronormatywności oraz czerpie ze swoich doświadczeń wychowywania w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Pracuje z wideo, fotografią, obiektem oraz tekstem tworząc intermedialne i performatywne projekty oparte na badaniach artystycznych.

-------------------------------

Dom Kobiet to nowy cykl w Kronice, prezentujący aktualną sytuację kobiet w Polsce poprzez ich osobiste opowieści, mikroherstorie.

Projekt wystawienniczy jest esejem wizualnym dziś aktywnego pokolenia artystek multimedialnych, opartym na doświadczeniu ich poprzedniczek: tych, które na początku XX w. rozpoczęły proces wyrównywania kobiecych praw, mając jednocześnie istotny wpływ na odzyskanie niepodległości oraz aktywistek lat 60. i 70. Zaproszone do projektu artystki skupiają się na tych samych społecznych problemach, które wciąż wymagają wizjonerskiego podejścia, rewidują postulaty stawiane przez ostatnie dziesięciolecia w myśl zasady: trzeba spojrzeć wstecz, żeby zrozumieć co jest jeszcze do zrobienia, i żeby to zrobić dobrze.

Tytuł „Dom Kobiet” nawiązuje do dwóch historycznych dzieł kultury. Pierwsze to dramat psychologiczno-obyczajowy Zofii Nałkowskiej. Jego teatralna premiera w marcu 1930 roku była przełomowym momentem dla polskich dramatopisarek, stanowiąc zerwanie z dotychczasowym monopolem mężczyzn w dziedzinie twórczości teatralnej.

W utworze Nałkowskiej tytułowy dom to świat kobiet osamotnionych, nieszczęśliwych, żyjących przeszłością, bezradnych bez mężczyzn. To dramat kobiet niepotrzebnych, nie mających wpływu na własne życie. W CSW Kronika odwracamy tę sytuację, nadając tytułowemu i symbolicznemu domowi kobiet moc sprawczą.

Drugi ze wspomnianych kontekstów to przełomowa w historii sztuki współczesnej wystawa „Womanhouse” (1972), którą przypominamy w pięćdziesiątą rocznicę jej powstania. Była to pierwsza publiczna feministyczna instalacja artystyczna i przestrzeń performatywna zorganizowana przez Judy Chicago i Miriam Schapiro, współzałożycielki California Institute of the Arts Feminist Art Program. Ich zamiarem było przekształcenie środowiska domowego w takie, które w pełni wyrażało doświadczenia kobiet. W opuszczonym wiktoriańskim domu w Hollywood powstała wystawa, która wprowadzała feminizm do powszechnej świadomości, co na początku lat 70. było rewolucyjnym aktem i przyczynkiem do licznych debat. W projekcie z 1972 roku artystki prezentowały „mieszczańskie” role kobiet, a poprzez zaaranżowanie poszczególnych pomieszczeń domowych w formie instalacji artystycznych przyglądały się aktualnej świadomości społecznej.

Wystawy w CSW Kronika będą w luźnej formule nawiązywać do tej ekspozycji. Przestrzeń galerii, będąca oryginalnie mieszkaniem w kamienicy żydowskiej rodziny Cohnów, będzie aranżowana przez artystki i uczestniczki projektu z wykorzystaniem formy site-specific.

Zaproszone przez nas artystki sztuk wizualnych poszerzają praktykę artystyczną o szeroko pojęte działania interdyscyplinarne. Ich prace są wynikiem analizy struktur społecznych, konsultacji i działań warsztatowych. Mimo, że autorki posiadają różny background i doświadczenie, prowadzą swoją praktykę artystyczną w oparciu o dążenie do społecznej zmiany. Podejmują problematykę nierówności kobiet w wielu obszarach: ekonomicznym, edukacyjnym, mniejszości narodowych, etnicznych, seksualnych. Niektóre z prac będą tworzone w wyniku warsztatów partycypacyjnych z grupami kobiet w Bytomiu.